Door de stapsgewijze versoepeling van coronamaatregelen is het sinds 28 april weer mogelijk om op 1,5 meter afstand op een terras plaats te nemen. Vanaf 18 mei kan dit ook weer tijdens etenstijd. Met SamenSlimOpen kan de restauranthouder zich alvast voorbereiden op de volgende stap: verantwoorde heropening binnen.
De horecasector snakt naar een verdere heropstart. Alleen de terrassen beperkt open is natuurlijk voor geen enkel restaurant genoeg om er weer bovenop te komen na maanden van sluiting. Dat binnen dineren op dit moment helaas nog niet is toegestaan, is vanuit het oogpunt van bestrijding van het coronavirus voorstelbaar. Onder wetenschappers is namelijk behoorlijke consensus over het feit dat het verspreidingsrisico van covid-19 binnen ongeveer twintig keer groter is dan buiten.
Er valt echter veel te doen om ook het risico op covidbesmetting binnen te verminderen. De epidemiologen van Wageningen University en de loopstroomspecialisten van TU Delft helpen restauranthouders om de risico’s op een aanvaardbaar niveau te brengen, dat past bij een veilige heropening.
Risico-uitsluiting of risicobeheersing?
De samenleving kent altijd risico’s. Sommige meer fysiek (zoals een brand of een natuurramp), andere meer door het gedrag van mensen (zoals rellen en oorlog). Die samenleving kan op verschillende manieren omgaan met risico’s.
In de bovenstaande cartoon zien we verschillende strategieën van met risico’s omgaan. Laten we deze eens projecteren op het risico van virusoverdracht ten tijde van corona.
- Voorkomen Vanuit het perspectief van de horecaondernemer is het risico voorkomen hetzelfde als dicht blijven. Immers, overal waar mensen bij elkaar komen is er een kans dat er een besmetting plaatsvindt. Dit is feitelijk risico-uitsluiting en is maatschappelijk en economisch gezien geen aanvaardbare optie voor de langere termijn.
- Overdragen Het risico overdragen zou in dit geval betekenen dat bijvoorbeeld een verzekering wordt afgesloten tegen aansprakelijkheid bij besmetting. Het risico op besmetting wordt daar echter niet minder van en we willen ook niet afhankelijk zijn van de polisvoorwaarden die de verzekeraar daarbij stelt.
- Accepteren Het risico accepteren betekent gewoon weer opengaan en afwachten hoe het gaat lopen. Met een beetje geluk gebeuren er geen gekke dingen, maar met een beetje pech is net jouw restaurant een nieuwe besmettingshaard en kan je minimaal een paar weken dicht.
- Verminderen De beste aanpak hier is dus het risico te verminderen; we spreken dan over risicobeheersing. Laten we eens kijken wat er op het gebied van risicobeheersing van covidbesmetting mogelijk is in een restaurant.
Drie vormen van virusoverdracht
De digitale tool SamenSlimOpen (SSO) laat restauranteigenaren in kaart brengen hoe groot het besmettingsrisico in hun zaak is. Om de risico’s te kunnen beheersen moet immers eerst duidelijk zijn waar, wanneer en waardoor risico’s worden veroorzaakt. In SSO is de epidemiologische kennis van dit moment gestopt over de virusoverdracht van covid-19.
Feitelijk spelen drie vormen van virusoverdracht een rol:
- door directe aanraking van virusdeeltjes op een besmet oppervlak;
- door aanhoesten, waarna virusdeeltjes zich op het lichaam of de kleding van de ander bevinden, of worden ingeademd;
- door inademing van aerosolen, minuscule virusdeeltjes die in een soort “wolkjes” door de lucht kunnen zweven.
In een restaurant kunnen deze vormen van besmetting op verschillende wijzen voordoen. Een paar voorbeelden:
- Wanneer nieuwe gasten gebruik maken van een tafel die niet is gereinigd, kan virusoverdracht door aanraking van een besmet oppervlak plaatsvinden.
- Wanneer gasten dichtbij elkaar aan een tafel zitten, kan een besmetting ontstaan door aanhoesten.
- Wanneer gasten elkaar in een slecht geventileerde omgeving ontmoeten, kan inademing van aerosolen een bron van besmetting zijn doordat een concentratie van aerosolen zich in de ruimte zal opbouwen.
Simulatie
De theorie over virusoverdracht is nuttig, maar voor de restauranthouder is het van belang te ontdekken hoe dit in zijn specifieke geval een rol speelt. Omdat we bezoekers van een restaurant niet in gevaar willen brengen, is een simulatie van de praktijk erg nuttig. SSO biedt de restauranthouder de mogelijkheid om zijn dagelijkse praktijk online te simuleren. Hoe dat werkt? Eerst wordt het restaurant op een plattegrond nagebouwd. De gebruiker dient onder meer aan te geven hoe de tafelopstelling is, waar de kassa is, waar de in- en uitgangen zich bevinden en waar de garderobe is gesitueerd. Ook dient hij aan te geven hoe lang zijn gasten doorgaans verblijven, want dit zegt iets over het aantal wisselingen tijdens een dag.
Middels een digitaal simulatieprogramma wordt het gebruik van het restaurant vervolgens gesimuleerd. Bezoekers komen en gaan en gedragen zich op een manier die aansluit bij de verwachte bezoekerspatronen. De simulatie gaat ervan uit dat per dag één met covid-19 besmet persoon het restaurant binnenkomt. De vraag is: hoeveel gevaar lopen de andere bezoekers op een besmetting door zijn of haar aanwezigheid?
Inzicht
Het resultaat van de simulatie is een overzicht, waarin staat hoe groot de kans is op nieuwe besmettingen en hoeveel bezoekers op deze manier in theorie besmet zouden raken. Daarbij wordt op de plattegrond van het restaurant aangegeven waar de meeste risico’s zich bevinden. Dit kan bijvoorbeeld zijn op een plek waar de looproute van de gasten dicht langs de tafels gaat of bij een tafel waar personeel vaak langs moet om drankjes te brengen. SSO neemt hierbij alle drie de vormen van virusoverdracht mee.
Aanpassing en check
Met de opgedane inzichten is het nu tijd om aanpassingen te doen die het besmettingsrisico verminderen. SSO doet hiertoe verschillende voorstellen voor praktische maatregelen. De restauranthouder kan aangeven welke aanpassingen hij wil doorvoeren. Daarna volgt een nieuwe simulatie, waarin de effecten van zijn nieuwe maatregelen worden getest. Leveren de aanpassingen voldoende daling van het risico op? Dan kan hij de geteste aanpassingen in de praktijk gaan brengen. Waar nodig kunnen nog extra aanpassingen worden gedaan en worden gecheckt door middel van de simulatie, voor het restaurant weer veilig opengaat.
Gastvrij en veilig
De horecasector kenmerkt zich door gastvrijheid en veiligheid. SSO is ontwikkeld om de ondernemer zelf verantwoordelijkheid te laten nemen om een optimale situatie te bereiken. Door een goede balans te vinden tussen maximalisatie van het aantal tafels en een goede beheersing van het risico op virusoverdracht. Met SSO kan de ondernemer de wetenschappelijke inzichten gebruiken om zijn zaak veilig te heropenen. Winst voor de ondernemer en de klant!
Wil je gebruik maken van SamenSlimOpen? Geef je dan op via deze link