VNG rondetafel evenementen: veel aandacht voor Testen voor Toegang 

VNG rondetafel evenementen: veel aandacht voor Testen voor Toegang 

Donderdag 8 juli 2021 kwamen ruim 30 deelnemers online bij elkaar voor een VNG-rondetafelbijeenkomst evenementen. De bijeenkomst werd gedomineerd door de vele vragen over de duiding van het kabinetsbeleid en het functioneren van Testen voor Toegang. 

De VNG heeft besloten de rondetafelbijeenkomsten voor gemeenten over de aanpak van evenementen de komende maanden voort te zetten en te intensiveren tot één keer per maand. ESI is gevraagd deze rondetafels wederom te begeleiden. In dit verslag behandelen we de hoofdpunten uit de afgelopen bijeenkomst ten behoeve van degenen die er niet bij konden zijn. 

Aangepast kabinetsbeleid 

Recent hebben we veel veranderingen gezien in het beleid van de Rijksoverheid ten aanzien van evenementen. Ten tijde van de VNG-bijeenkomst op 8 juli was de aanpassing in het kabinetsbeleid die op 9 juli werd gepresenteerd nog niet bekend. In dit verslag duiden we de zaken die op 8 juli zijn besproken, maar nemen we ook mee op welke punten er inmiddels aanpassingen zijn in het kabinetsbeleid. Zo willen we voorkomen dat de lezer op het verkeerde been wordt gezet. 

Tijdens de bijeenkomst bleek dat het kabinetsbeleid soms niet door iedereen correct wordt geïnterpreteerd. Een veel voorkomend punt is de duiding van het begrip “meerdaags evenement”. Dit is een evenement van meer dan 24 uur met overnachting, niet een evenement van meer dan één dag zonder overnachting. Ook de afbakening van het begrip “doorstroomevenement” levert soms onduidelijkheden op. Deze evenementen mogen nu plaatsvinden met maximaal 1 bezoeker per 5 vierkante meter beschikbaar vloeroppervlak, maar het was niet bij alle gemeente duidelijk of dit bruto of netto vloeroppervlak betreft. Een gemeente gaf aan het ethisch moeilijk te vinden een vergunning te verlenen voor een doorstroomevenement waarvan eigenlijk op voorhand te voorspellen is dat de anderhalve meter op het terrein niet zal worden nageleefd. 

Testen voor Toegang 

Stichting Open Nederland (SON) was te gast om nadere toelichting te geven aan gemeenten over de aanpak en de vragen te beantwoorden die de uitvoering van Testen voor Toegang in de praktijk oproept. Met Testen voor Toegang (TvT) konden tot 10 juli evenementen en locaties die alleen bezoekers ontvangen met een geldig testbewijs vanuit TvT1, een vaccinatiebewijs, een verklaring van herstel of een Europees DCC, open gaan met 100% van hun reguliere capaciteit. Op 9 juli werd bekendgemaakt dat dit nu is bijgesteld tot maximaal tweederde van de geplaceerde capaciteit (sinds dat moment is een vaste zitplaats verplicht voor alle evenementen behalve doorstroomevenementen). De geldigheidsduur van een testbewijs van TvT is sinds 10 juli verkort van 40 uur naar 24 uur. 

Het gesprek met SON ging onder meer over de wachtrijen die het eerste evenementenweekend in de media kwamen bij verschillende locaties van TvT. SON heeft de capaciteit door middel van rekenmodellen zo goed mogelijk afgestemd op de verwachte vraag naar testcapaciteit in een bepaald gebied. Toch blijkt dat dit in de praktijk nog moet worden bijgesteld. Dit gebeurt door op te schalen op locaties waar het drukker blijkt dan verwacht en af te schalen op locaties waar de vraag lager blijkt. SON verwacht zelf dat dit in enkele weken moet leiden tot een aanbod per locatie dat goed aansluit op de vraag. Dat evenementen en andere TvT-locaties onder de 1.000 bezoekers niet hoeven te worden aangemeld heeft hier volgens SON geen impact op; daar is standaard al rekening mee gehouden. TvT gaf desgevraagd aan niet te kunnen voorkomen dat mensen die snel een coronatest willen doen naar TvT gaan in plaats van naar de GGD, omdat ze bij TvT sneller een uitslag hebben. Ook dit kan negatieve impact hebben op de wachttijden bij de testlocaties.

VWS is nu nog bezig met een aanbesteding van een aantal XL-teststraten voor TvT. Deze komen in een aantal grote steden. Er is niet voorzien in een fijnmaziger netwerk van TvT-locaties; voor 90% van de bevolking moet de dichtstbijzijnde TvT-locatie binnen 30 minuten te bereiken zijn. Vanuit de deelnemers kwam de opmerking dat met name horecabezoekers niet geneigd zijn om lang te reizen naar een TvT-locatie voor een test. De reisafstanden zijn berekend op reizen met de auto, maar jongeren die uitgaan zijn veelal aangewezen op het openbaar vervoer.   

Ook bij horecagelegenheden en evenementen zagen we de afgelopen dagen flinke wachtrijen en er waren berichten van mensen die met valse testbewijzen wilden binnenkomen. In de scanapp is tijdens het scannen van een QR-code een bewegend fietsend poppetje te zien die duidelijk maakt dat het om een actief testbewijs gaat en niet om een kopie. Op de vraag of SON ook weet hoelang het duurt om bezoekers in de praktijk te checken met de app en het ID-bewijs te controleren kwam het antwoord dat dit mogelijk is te vinden in het evaluatierapport van de pilotfase. ESI heeft dit nagezocht en vond in de bijlagen van het evaluatierapport van KPMG dat de gemiddelde verwerkingstijd in de eerste pilotfase 61 seconden was; bij theater en concerten was dit gemiddeld 49 seconden. Hierbij dient te worden opgemerkt dat tot mei nog een gezondheidscheck verplicht was als onderdeel van de toegangsprocedure. Die eis geldt overigens sinds 10 juli opnieuw. 

Gemeentelijke ervaringen 

Verschillende gemeenten deelden tijdens de bijeenkomst hun eerste ervaringen met de heropstart van evenementen sinds eind juni. In Breda vond festival Ploegendienst plaats. De gemeente benadrukte dat het enorm belangrijk is om heel nauw samen op te trekken met de organisator en de impact van onder meer het Testen voor Toegang goed met elkaar te doordenken. Bij de ingang van het evenement ontstond een flinke congestie. De gemeente vraagt zich dan ook af of Testen voor Toegang eigenlijk wel werkt. De organisator van Ploegendienst was ook aangeschoven om zoveel mogelijk verschillende perspectieven te belichten voor de deelnemende gemeenten. In de praktijk ging lang niet alles even goed met TvT. Zo sprong de QR-code van bezoekers soms weg, waardoor zij 4G nodig hadden om de code weer op te halen. Het 4G-netwerk was echter overbelast in het gebied en dus moesten bezoekers de rij uit om ergens internet te krijgen. Het zorgde voor flinke opstoppingen en veel frustratie. De organisator van Ploegendienst gaf aan dat hij nergens terecht kan voor gederfde inkomsten als gevolg van het feit dat mensen gefrustreerd vertrekken omdat het te lang duurt bij de toegang tot het evenement. SON is overigens niet verantwoordelijk voor de app; die heeft VWS laten ontwikkelen door een derde partij. De organisator van Ploegendienst benadrukte dat voor hem het communiceren met zijn bezoekers cruciaal is gebleken om hen goed voor te bereiden op een bezoek met TvT-regime. Front of House, een evenementencollectief in de provincie Noord-Brabant, gaat de ervaringen verzamelen en informatie bundelen ten behoeve van de evenementen en hun bezoekers. 

Vooruitblik 

Nadat nog verschillende andere gemeentelijke ervaringen waren gedeeld, onder meer met de kermis in Arnhem en de kermis in Eersel, sloten we de bijeenkomst af met een vooruitblik. De verwachtingen over aanpassingen in het beleid bleken deels te kloppen. Inmiddels is duidelijk geworden dat tot 13 augustus de regels voor evenementen zijn aangescherpt. Wat dit betekent voor evenementen na 13 augustus is onbekend. De VNG zal de komende maanden iedere maand een digitale rondetafelbijeenkomst organiseren om ervaringen te delen. De volgende VNG rondetafelbijeenkomst evenementen voor gemeenten vindt plaats op donderdag 5 augustus van 14:00u tot 16:00 uur. Medewerkers van gemeenten die er deze keer bij waren krijgen hier automatisch een uitnodiging voor. Aanmelden voor de reeks kan nog steeds via info@esi.email en is kosteloos.

SON houdt iedere 2 tot 3 weken een Q&A-sessie voor gemeenten en veiligheidsregio’s. De volgende is op donderdag 22 juli van 14:00 – 15:00 uur. De Q&A-sessie is een week later dan oorspronkelijk gepland, omdat er de afgelopen dagen veel is veranderd en er nog een belangrijk deel van de uitwerking van beleid met betrekking tot de inzet van toegangstesten zal plaatsvinden. 

 

Inmiddels is het evaluatierapport van KPMG over de tweede pilotfase Testen voor Toegang naar de Tweede Kamer gestuurd. Uit dit rapport blijkt dat net als in de eerste pilotfase nog veel onduidelijk is geweest voor met name gemeenten en veiligheidsregio’s. Ook bleek dat 47% van de organisatoren problemen heeft gehad met het controleren op de coronatoegangsbewijzen. Praktische problemen zoals e-mails met de uitslag van de test die in de spambox van bezoekers terechtkomen leveren veel gedoe op bij de ingang. Ook het gebruik van meerdere opties om het testbewijs te tonen zorgde volgens het evaluatierapport voor wachtrijen. Fraude met toegangsbewijzen en storingen bij het scannen worden verder ook genoemd als punten die opgelost moeten worden. KPMG geeft ook aan: “Binnen de huidige kaders kunnen geen activiteiten worden afgekeurd op basis van (regionale) schaarste in de testcapaciteit. Dat betekent dat activiteiten kunnen worden georganiseerd waarvoor geen testcapaciteit in de regio beschikbaar is. Dit kan ertoe leiden dat organisatoren van activiteiten dankzij schaarste in de testcapaciteit minder bezoekers ontvangen dan benodigd is voor een rendabele exploitatie.” KPMG waarschuwt verder nog voor de grote afhankelijkheid van aannames in de huidige verwachting van de benodigde testcapaciteit en mogelijkheden tot opschaling. Ze adviseert daarom om inzicht te bieden aan organisatoren in de testcapaciteit en de verwachte vraag naar testen per regio per periode, zodat er door organisatoren zelf rekening mee kan worden gehouden. Het financiële risico ligt bij organisatoren en bezoekers. Organisatoren moeten hun eigen afwegingen kunnen maken over omgaan met schaarste en het accepteren van risico’s.
Meer nieuws ›