Dinsdag 24 augustus 2021 vond opnieuw een VNG-rondetafelbijeenkomst over vrijetijdhotspots plaats. We bespraken het laatste nieuws, Provincie Gelderland deelde haar ervaring met de druktemonitor en Bastiaan Overeem van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) gaf een inkijk in de macro-ontwikkelingen van het toerisme in Nederland. In dit artikel delen wij de opbrengst van de bijeenkomst.
Door het matige weer zat er deze zomer minder druk op het bezoekersmanagement bij vrijetijdhotspots. Het toerisme is ook nog lang niet op het niveau van voor corona. Daarom wordt er bij veel vrijetijdshotspots minder intensief dan vorig jaar aan bezoekersmanagement gedaan en is de aandacht meer gericht op de excessen.
Druktemonitor Gelderland
De druktemonitor van Gelderland werd in 2020 in korte tijd opgezet om snel inzicht te kunnen bieden in de drukte, met name op de Veluwe. De monitor gebruikte hier handmatige en subjectieve input voor van bijvoorbeeld ondernemers. Er was sterk behoefte aan meer objectieve en geautomatiseerde input en daarvoor is vanuit een aanbesteding een leverancier geselecteerd. Deze haalt zijn input onder andere op uit verschillende apps die locatievoorzieningen delen van gebruikers en weergeven hoeveel personen er in een gebied zijn. Deze input wordt dan vergeleken met de gegevens van de periode ervoor. De nieuwe monitor geeft daarmee een objectief beeld van de relatieve drukte. Een afwijking van relatieve drukte wil niet persé direct zeggen dat het dan ook echt druk is in een gebied. Die interpretatie moet worden gemaakt door de regionale bureaus voor toerisme en recreatie. In de communicatie benadrukken zij dit ook. Het voordeel van de druktemonitor is dat op lange termijn patronen ontstaan die een druktepatroon kunnen voorspellen. De monitor wordt daarom ten minste tot en met mei 2022 gebruikt, zodat kan worden geëvalueerd wat deze data aan inzichten opleveren. De provincie benadrukt hierbij: ‘stel jezelf ook de kritische vragen: wat betekent de opgehaalde data en wat kun je en wat wil je er mee doen?’.
Inzetten op druktebeheersing op lange termijn
De druk die corona legt op het bezoekersmanagement is verminderd. De uitdaging is om de urgentie te behouden na de coronatijd en excessen niet te accepteren, maar juist proactief aan te pakken. Welke geleerde lessen van de coronapandemie kunnen we voor het bezoekersmanagement in de toekomst meenemen?
Veiligheidsregio Zeeland geeft aan steeds meer strategisch in te zetten op druktebeheersende maatregelen. ‘Als je andersoortig publiek wil, moet je andere maatregelen inzetten.’ De Zeeuwse regio ervaart daarnaast soms overlast van jeugd. De horeca kan door de verplichte sluiting om middernacht geen vertier meer bieden aan de gasten van de jeugdcampings. Nu wordt onderzocht hoe er een alternatief kan worden geboden zonder tegen de coronamaatregelen in te gaan.
Voor Zandvoort is corona alleen een trigger geweest om meer actief met bezoekersmanagement om te gaan. Op de lange termijn zijn ze nog niet klaar met het bezoekersmanagement. Eén van de actiepunten is het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte. Veel is verouderd. Door een onderzoek naar wayfinding zijn ze erachter dat informatiepunten beter zichtbaar moeten worden. ‘Een aantal parkeerborden zijn niet zichtbaar in de zomer, omdat er allemaal bladeren voor hangen. Nu gaat men al snel weer terug naar de plek die zij al kennen.’
Steenwijkerland is momenteel bezig met het (her)definiëren van de objectieve grenzen aan wat Giethoorn aankan aan drukte. Drukte wordt nu vooral nog via OOV bepaald. Samen met ondernemers willen zij bekijken hoe ze bezoekers beter kunnen spreiden en verleiden. De vervolgstap is het bieden van een handelingsperspectief aan bezoekers als het te druk wordt.
Media voor bezoekersspreiding
Vanaf de start van de coronapandemie zijn er veel verschillende apps, websites en druktemeters gelanceerd. Deze initiatieven zijn ontworpen om een inzicht te krijgen in de actuele of voorspelde drukte en om deze met bezoekers te delen. Dit om hun bezoekersgedrag te beïnvloeden. We blikken te terug op de initiatieven die zijn gebruikt en welke technieken bruikbaar zijn post corona.
Veiligheidsregio Zeeland werkt aan een eigen medium om een professioneel veiligheidsbeeld te delen met bestuurders. Gemeente Steenwijkerland heeft gedurende de coronaperiode genoeg data weten te verzamelen om een accuraat voorspelmodel van drukte te ontwerpen. Op basis van deze voorspellingen passen zij de communicatie op de bezoekerswebsite aan. Deze website is vaak als eerst zichtbaar als er op zoekwoorden die bij Giethoorn passen wordt gegoogled.
Zandvoort heeft nieuwe druktescenario’s ontwikkeld om goed te kunnen inspelen op de actualiteit. Door het uitblijven van het warme weer zijn scenario’s voor piekdrukte nog niet getest. Toch heeft het erg positief uitgepakt. ‘Door na te denken over een scenario twee weken in de toekomst, ben je de drukte toch steeds een stap voor. Het gaat om bewustwording.’ Zandvoort wordt niet meer verrast door de drukte en dit heeft ook geleid tot het feit dat wegen naar Zandvoort niet meer hoefden te worden afgesloten. Het afsluiten van een gebied heeft er eerder voor problemen gezorgd, wat ook Steenwijkerland kan beamen. Bezoekers zijn dan niet meer stuurbaar, staan vast op de weg of proberen tegen het verkeer in toch om te keren.
NBTC kennistegels
Het NBTC zal binnenkort zeven kennistegels over bezoekersmanagement publiceren op haar website. Hier wordt de kennis over het scheiden van publieksstromen, het managen van wachtrijen, de inzet van city host, de inrichting van de openbare ruimte, bezoekerscommunicatie, druktescenario’s en een integrale aanpak gewaarborgd post corona. Ook verschijnt er een podcast met ESI en bureau Duwtje over bezoekersmanagement.
Vooruitblik
De deelnemers denken al voor over de drukte die mogelijk ontstaat in het najaar. Ook al zijn veel recreatiegebieden seizoensgebonden, de kans op een drukke nazomer is aanwezig. Dat blijkt ook uit de boekingen voor accommodaties in Zeeland. Ook later in het jaar, als de temperaturen afnemen, is er nog genoeg toerisme te verwachten. Probeer bewust te zijn van aankomende drukke dagen. Je kunt de klok erop gelijkzetten dat de eerste zonnige herfstdag voor een toestroom van bezoekers zorgt in natuurgebieden.
Het is belangrijk om cijfers en inzichten te verzamelen en met elkaar te blijven delen. De aangesloten deelnemers zijn volop aan het ontwikkelen in de aanpak van bezoekersmanagement. De afhankelijkheid van corona blijft een onzekere factor, maar bezoekersmanagement is duurzaam. ‘Hopelijk wordt bezoekersmanagement meer business as usual’.
De eerstvolgende VNG bijeenkomst is op donderdag 23 september van 10:00 – 12:00 uur. Ben je werkzaam bij een gemeente en wil je erbij zijn? Meld je dan aan via info@esi.email.