De huidige tekorten in de evenementenbeveiliging vragen om extra scherpte in de invulling van veiligheidstaken op evenementen. Naast de werving van nieuwe beveiligers zal ook serieus moeten worden gekeken naar alternatieven. Richting komend seizoen is daarin een meewerkende rol van de overheid hard nodig.
Door Syan Schaap
De evenementensector heeft al langere tijd te maken met een tekort aan beveiligers. In 2017 schreef het AD dat het tekort aan beveiligers voor evenementen opliep. De combinatie van beperkte vergoedingen, lange dagen, onzekerheid over vast werk en een aanbod van alternatieve, beter betaalde banen in andere sectoren zorgden toen al voor te weinig animo voor werk in de evenementenbeveiliging. Begin 2020 luidden de Nederlandse Veiligheidsbranche (NVB) en de politievakbond ACP de noodklok over het grote aantal mega-evenementen dat op hen af kwam en de tekorten die zij daarbij verwachtten voor inzet van beveiligers.
Tekorten opgelopen
Het liep anders. De Coronapandemie leidde tot een verbod op evenementen en dus verstomde de discussie over het tekort aan beveiligers tijdelijk. Maar tegelijk heeft Corona de tekorten in de beveiliging nog verder verergerd. Bij gebrek aan evenementen zijn veel evenementenbeveiligers gaan werken in andere sectoren en de vraag is of zij bereid zijn terug te keren, zo schrijft de NVB in een nieuwe visie op evenementen- en horecabeveiliging die zij in oktober 2021 uitbrachten. De NVB waarschuwt dat het werven en opleiden van nieuwe mensen tijd kost en dat lang niet alle door het ministerie vergunde bedrijven de expertise hebben om op (middel)grote evenementen te werken. Ergo: de tekorten in de beveiliging zijn opgelopen en kunnen nu wel eens serieuze consequenties gaan hebben voor de veiligheid op evenementen.
Scherpte in de veiligheidstaken
Voor zowel de evenementensector als voor de autoriteiten is het nu van groot belang om meer scherpte te krijgen in wat de veiligheidstaken op evenementen precies behelzen en welke kwaliteitseisen daarbij horen. Hierdoor moet scherper worden welke inzet van beveiligers en ander veiligheidspersoneel nodig is om evenementen veilig kunnen laten plaatsvinden. De NVB doet hiertoe een goede voorzet: ze maakt in het visiedocument een onderscheid tussen optreden tegen opzettelijke verstoringen en het beheersen van niet-moedwillige verstoringen. In het Engels wordt een dergelijk verschil gemaakt door de twee begrippen Security en Safety. Security-taken zijn onder meer het optreden tegen ordeverstoringen, insluiping, meebrengen van drugs, alcohol en wapens, zakkenrollen, telefoondiefstal en activisme. Dit is aan beveiligers voorbehouden. Safety-taken gaan over het beheersen van onder meer brand, ongevallen, een ontruiming als gevolg van extreem weer en het beheersen van het maximale aantal bezoekers in een bepaald gebied. Safety-taken kunnen door beveiligers worden uitgevoerd, maar dat hoeft niet.
Professionals
Wanneer wij met de politie spreken over hun beoordeling van de inzet van beveiliging op evenementen, dan wordt erkend dat niet voor alle veiligheidstaken beveiligers nodig zijn. Er zijn randgevallen, waarbij situatieafhankelijk moet worden beoordeeld of het binnen de functie van een medewerker voorzienbaar is dat hij of zij weerstand moet bieden tegen een moedwillige verstoring. Is dit niet het geval, dan zou een ander type functionaris het werk kunnen uitvoeren. Maar deze politieadviseurs geven soms ook aan dat zij voor Safety-taken toch graag beveiligers zien, omdat die als professionals in georganiseerd verband kunnen optreden. Dit is tenslotte ook nodig bij onder meer het ontruimen van een festival of het redden van slachtoffers bij een instorting. Draaien we het om, dan kunnen we misschien wel voorzichtig vaststellen dat er een gebrek is aan andere professioneel getrainde medewerkers die in georganiseerd verband voor Safety-taken kunnen worden ingezet.
Alternatieve functiegroep?
De NVB spreekt in haar visiedocument over de “evenementensteward” als een alternatieve functiegroep. Deze steward zou voor taken kunnen worden ingezet waar niet persé een beveiliger voor nodig is. Ik begrijp deze oproep wel. Toen het Besluit Brandveilig Gebruik en Basishulpverlening Overige Plaatsen (BGBOP) per 1 januari 2018 in bepaalde situaties de inzet van BHV (basishulpverlening) op evenementen verplichtte, heb ik mij afgevraagd welke functionarissen deze taken gingen uitvoeren en of zij daar voldoende training voor krijgen.
Invulling Safety-taken
Gezien de tekorten in de beveiliging helpt het om duidelijker te krijgen wat de veiligheidstaken op evenementen zijn die niet persé door beveiligers hoeven te worden uitgevoerd. Als scherper wordt wat van de personen die deze taken uitvoeren wordt verwacht, kan dit ook door organisatoren worden meegewogen in de invulling van deze taken op hun evenementen. Daarmee kunnen we ook voorkomen dat de beveiliging moet worden gepland op de inzet op zowel Safety als Security.
De Veldnorm Evenementenzorg (VNEZ), die in 2018 werd gepubliceerd, benoemt de functie Basis Eerste Hulp Interventies. De VNEZ geeft aan dat deze functionaris een diploma of certificaat Eerste Hulp moet hebben waarin bepaalde basiscompetenties worden aangeleerd. Dit profiel kan een begin vormen voor het uitwerken van een uitgebreider competentieprofiel voor Safety-taken op evenementen.
Discussie nodig
Laten we nu snel een goede discussie voeren over de invulling van de Security- en Safety-taken op evenementen. Is het uitvoerbaar om naast de inzet van beveiliging ook te werken met een team van Safety Stewards? Welke kwalificaties horen daar dan bij wat betreft kennis en competenties? Wat moeten zij kunnen om professioneel en in georganiseerd verband op een evenement te kunnen optreden? Kunnen ook teams van vrijwilligers, verkeersregelaars, horeca- en productiemedewerkers deze taken uitvoeren? Welke vorm van opleiding is ervoor nodig, zonder een te grote drempel op te werpen?
Komend seizoen
De discussie over veiligheidstaken en kwalificaties zal niet in korte tijd zijn beslecht en daarom zal richting komend seizoen een pragmatische insteek nodig zijn. De tekorten in de inzet van beveiligers zullen niet op tijd opgelost zijn. De NVB roept in haar visiedocument op om bij het verlenen van vergunningen voor komend seizoen de beschikbare capaciteit van beveiliging mee te gaan nemen zoals nu ook de politiecapaciteit meeweegt. Ze suggereert daarnaast om innovaties te gaan inzetten om met minder personeel uit te kunnen.
Nieuwe oplossingen
De evenementensector is creatief en adaptief. Ze zal dan ook ongetwijfeld oplossingen aandragen voor het tekort aan beveiligers en ander personeel. Maar het vraagt ook om een meewerkende rol van de autoriteiten: gemeenten, politie, veiligheidsregio’s en de Rijksoverheid. ESI denkt hierover uiteraard met alle stakeholders mee. Met elkaar zullen we nieuwe oplossingen moeten bedenken waarmee de veiligheid op evenementen is gewaarborgd.
