Een blog door Marianne Dijkshoorn
Bijna alle overheden zijn druk bezig met het beleid op het gebied van toegankelijkheid en inclusie. Alleen hierbij worden niet altijd alle stakeholders betrokken waardoor er wrevel ontstaat bij ondernemers en mensen met een beperking. Hierdoor creëer je minder draagvlak.
De laatste ontwikkelingen op het gebied van toegankelijkheid
De week van 5 tot en met 9 oktober 2020 is de jaarlijkse Week van de Toegankelijkheid. Deze heeft als doel landelijke en lokale aandacht voor toegankelijkheid voor mensen met een beperking te genereren. Hoewel er op dit thema steeds meer wetgeving en beleid wordt gemaakt, is de schakel naar de praktijk soms nog een hobbel. Er valt meer te bereiken door te gaan werken met een participatiegroep, ondersteund door ervaringsdeskundigen of een toegankelijkheidsexpert.
Ondanks de coronapandemie gebeurt er in ons land momenteel veel op het gebied van toegankelijkheid, met name aan de overheidskant. Zo is er de Wet erkenning Nederlandse gebarentaal door de Tweede Kamer aangenomen, moeten gemeenten in het omgevingsplan rekening houden met de toegankelijkheid voor personen met een beperking en werken diverse gemeenten hard aan het implementeren van de Lokale Inclusie Agenda. Dit zijn stuk voor stuk prachtige mijlpalen.
Samen kom je verder
Maar goede toegankelijkheid bereik je niet met alleen wetgeving en beleid. Natuurlijk is dit een goed begin. Alleen wil je echt resultaten bereiken, dan heb je de maatschappelijke partners ook nodig als medestander. Lokale instellingen en organisaties, van musea tot evenementenorganisaties en van winkelcentra en toeristische locaties tot voetbalstadions, moeten gemeentelijk beleid doorvertalen in hun eigen omgeving.
Het is zeker nu niet altijd eenvoudig om met toegankelijkheid aan de slag te gaan. De coronapandemie maakt dat niet iedere ondernemer of instelling toegankelijkheid bovenaan zijn prioriteitenlijst heeft staan. Grote kans dat er nu gebrek aan budget voor is.
Maar ook zonder extra geld uit te geven kunnen al stappen worden gemaakt. Een goede stap vooruit is om lokaal, regionaal of zelfs landelijk een participatiegroep toegankelijkheid op te richten. Een museum is geen winkelcentrum en geen concertzaal. Het best werkt het dan ook om te werken met participatiegroepen per sector of branche: voor retail, horeca, culturele instellingen en evenementen bijvoorbeeld. Het is goed om met één of enkele groepen te beginnen en daarna uit te breiden. Het initiatief voor een participatiegroep kan van de lokale ondernemersvereniging of van de gemeente komen. De eerste voorzet voor toegankelijkheid begint bij het uitspreken door alle betrokken partijen van het uitgangspunt dat iedereen binnen hun locaties welkom is. De volgende stap is het opzetten van een plan van aanpak. Bovenaan dit plan staat steevast communicatie. Als elke ondernemer in ieder geval al communiceert over wat er wel en niet heeft geregeld op het gebied van toegankelijkheid maakt dat voor bezoekers met een beperking al een wereld van verschil.
Expert of ervaringsdeskundigen betrekken
Om te weten wat er exact nodig is heb je input nodig. Je kunt hiervoor een toegankelijkheidsexpert raadplegen, die weet waar op te letten en direct op maat kan meedenken met wat er aan verbeteringen mogelijk is binnen de context van de locatie en de mogelijkheden die de organisatie heeft. Zodoende kom je snel tot resultaten.
Ook de input van bezoekers verschillende typen beperkingen kan zeer waardevol zijn. Het is dan wel van belang dat deze ervaringsdeskundigen verder kijken dan de ‘drempels’ bij de entree, die het meest in het oog springen. Er is een zekere mate van kennis en ervaring voor nodig om te weten waar je op moet letten en welke zaken het verschil maken voor de bezoeker met en beperking. Het is eveneens van belang dat een ervaringsdeskundige kan begrijpen dat sommige dingen anders gaan of tijd nodig hebben.
Een specialist weet meer
De ene persoon met een beperking is de andere niet. Lokale ervaringsdeskundigen met een beperking kunnen elkaar nog wel eens tegen spreken omdat hun ervaringen vanwege verschillen in beleving uiteenlopen. De ervaringskennis is zeer waardevol, maar gebrek aan expertise betekent vaak dat het meedenken niet verder gaat dan de ervaring. Als ondernemer of instelling komt je er bijvoorbeeld achter dat standaarden op het gebied van toegankelijkheid niet zijn opgenomen in het Bouwbesluit of het besluit BGBOP. Wat is dan een goede standaard? De toegankelijkheidsexpert kijkt verder dan de beleving en weet wat de uitdagingen vanuit diverse typen beperking zijn. Door een specialist te betrekken bereik je meer resultaat.
Themanetwerk Festivals en Evenementen
Het themanetwerk Festivals en Evenementen is een voorbeeld van een werkende participatiegroep op landelijk niveau. Dit is een initiatief vanuit de Coalitie voor Inclusie. In het themanetwerk wordt samengewerkt met festivalorganisatoren, brancheverenigingen uit de evenementenbranche en vertegenwoordigers vanuit de doelgroep. Het Event Safety Institute is als kennispartner betrokken bij de routekaart en stelde haar toegankelijkheidsdeskundigheid beschikbaar voor het themanetwerk. De overige partijen die betrokken waren bij de ontwikkeling zijn de VNG, het LKCA en Ieder(In).
Het themanetwerk werkte de afgelopen periode aan een concreet product: ze ontwikkelde een routekaart om festivals inclusief te maken. Betrokkenheid van de organisatoren en samenwerking met de doelgroep creëert begrip bij alle partijen over wat er nodig en mogelijk is voor festival-toegankelijkheid. Momenteel ligt de oplevering van de routekaart stil vanwege de coronapandemie, Zodra er weer ruimte komt voor evenementen in ons land, zal het themanetwerk deze routekaart presenteren.
Nu doorpakken naar lokaal
Een participatiegroep met ondernemers, ervaringsdeskundigen en een beroepsmatige specialist kan ook lokaal goed werken om het geschreven beleid te vertalen naar uitvoering en dat heeft tijd nodig. Als je hiermee wilt beginnen, zet dan vandaag een eerste aanzet met het kijken naar lokale stakeholders in een bepaalde branche en hen uit te nodigen voor een verkennend gesprek. Als alle partijen aangeven samen te willen komen tot een betere toegankelijkheid kan het beleid goed worden vertaald naar uitvoer. Samen zorg je voor een inclusieve gemeente waar iedereen welkom is.
Kan je hulp gebruiken bij het opzetten van een lokale, regionale of landelijke participatiegroep? Neem contact met ons op en we denken graag met je mee!