Een blog door Maya van Dam, Bachelor Leisure and Events Management
De afgelopen jaren heeft de evenementenbranche flinke stappen gemaakt op het gebied van toegankelijkheid. Inclusiviteit krijgt een steeds groter draagvlak en is bij jongere generaties een belangrijk thema. Prikkelgevoeligheid vormt een onderdeel van deze inclusiviteit. Evenementenorganisaties streven ernaar om hun evenement of festival zo toegankelijk mogelijk te maken. Toch wordt er bij toegankelijkheid niet meteen gedacht aan prikkelgevoeligheid. Hoe kunnen festivals inspelen op bezoekers met prikkelgevoeligheid, zodat zij het evenement ook positief beleven?
Wat is prikkelgevoeligheid?
Een prikkel is informatie die binnenkomt via onze zintuigen. Dit kan intern, via gedachten of het lichaam en/of extern, via de zintuigen binnenkomen. Doordat mensen met een prikkelgevoeligheidsstoornis deze prikkels niet goed in hun hersenen kunnen filteren, krijgen zij juist álle informatie binnen. Hierdoor ontstaat overprikkeling. Overprikkeling heeft als gevolg dat er fysieke en mentale klachten kunnen ontstaan zoals, hoofdpijn, vermoeidheid, spierspanning en krachtverlies, moeite hebben met spreken, zich boos of verdrietig voelen en het ervaren van stress en een gevoel van onmacht.
Bekende prikkelgevoelige aandoeningen zijn: zoals AD(H)D, autisme, hoogsensitiviteit en Niet Aangeboren Hersenletsel. Het is belangrijk dat hier rekening mee wordt gehouden. Uit onderzoek is gebleken dat het aantal personen met autisme op 60 tot 100 personen per 10.000 mensen wordt geschat. Daarnaast komen er naar schatting elk jaar 40.000 mensen bij die aanzienlijke blijvende beperkingen overhouden als gevolg van hersenletsel. In totaal wonen naar schatting 650.000 mensen in Nederland die beperkingen ervaren als gevolg van hersenletsel en daarnaast is naar schatting 1 op de 5 mensen hoogsensitief.
Gevolgen van overprikkeling
Tijdens mijn afstudeerperiode, waarbij ik onderzoek uitvoerde voor het Event Safety Institute, heb ik mij in dit onderwerp verdiept. Ik ben bezig geweest om een oplossing te bedenken voor het probleem dat mensen met een prikkelgevoeligheidsstoornis op dit moment vaak niet kunnen deelnemen aan een festival. De ervaringsdeskundigen die ik sprak gaven aan graag met hun ‘gezonde’ vrienden een festival te willen bezoeken, maar dit door de overprikkeling niet te kunnen. Hierdoor ervaart de doelgroep een gevoel van eenzaamheid. Zonder faciliteiten om te ‘ontprikkelen’ gaan zij al snel weer naar huis. Deze last willen zij hun vrienden niet geven.
Ondanks dat zij last hebben van de vele prikkels die op hen afkomen, gaan sommigen wel naar een festival. Sommigen gebruiken bewust drank en/of drugs om overprikkeling te vermijden. Dit is natuurlijk niet de gewenste situatie. Het moment van overprikkeling komt nog steeds, alleen later. Doordat zij alsnog overprikkeld raken, hebben zij de dagen na het festival nog steeds last van de bovengenoemde gevolgen en melden zich ziek.
De prikkelarme ruimte als ‘good practice’
Het is belangrijk dat iedereen van een festival kan genieten en dat iedereen zich welkom voelt. Hier mag geen enkele uitzondering voor zijn. Tijdens mijn afstudeerperiode ben ik erachter gekomen dat een prikkelarme ruimte een goede oplossing voor dit probleem kan zijn.
In een prikkelarme ruimte worden namelijk de zintuigen niet geprikkeld en kan de gebruiker tot rust komen. Hierdoor kan de overprikkeling verminderd worden of zelf helemaal worden tegengegaan. Uit mijn onderzoek blijkt dat een uurtje in een prikkelarme ruimte al een groot verschil maakt. Naast dat de primaire functie van de ruimte het ontprikkelen en tot rust komen is, is de prikkelarme ruimte ook een unieke ervaring. Men kan zich even van de buitenwereld afsluiten en zich compleet focussen op het tot rust komen. In een prikkelarme ruimte zou je de vrijheid moeten krijgen om jezelf te zijn en ben je welkom, ongeacht wat de afkomst of oorzaak van de overprikkeling is.
Voor het Event Safety Institute heb ik een handleiding geschreven over hoe een prikkelarme ruimte het beste gerealiseerd kan worden. Hier staat in wat er allemaal bij komt kijken, wat de kosten zijn en waar rekening mee gehouden moet worden.
Nu hoor ik u denken: moet ik nou op mijn festival ook zo’n prikkelarme ruimte neerzetten? Het antwoord als je het mij vraagt: Ja!
Uit onderzoek is gebleken dat de jongere generaties (generatie Y en generatie Z) grote waarde hechten aan de thema’s duurzaamheid, inclusiviteit en transparantie. Doordat deze generaties zich kenmerken als ‘open minded’ en tolerant verwachten zij dit ook van organisaties. Dit blijkt uit het feit dat 60 procent van de jongerenorganisaties positieve statements innemen op het gebied van inclusiviteit. De kans is dus groot dat als een organisatie zich niet genoeg openstelt voor deze thema’s, de toekomstige festivalbezoekers op zoek gaan naar organisaties die dit wel doen.
Kortom: inclusiviteit en een prikkelarme ruimte zijn onmisbaar! Iedereen hoort zich welkom te voelen op een festival en hierbij zouden mensen met hoge prikkelgevoeligheid geen uitzondering moeten zijn.
Benieuwd naar meer bevindingen uit mijn onderzoek, de handleiding voor het inrichten van een prikkelarme ruimte of toegankelijkheid in brede zin? Aarzel niet en neem contact op met het Event Safety Institute.