ESI werkt in Australië met docent Roderick van Gelder. Roderick is een zeer ervaren veiligheidsprofessional met Nederlandse roots, die al ruim 30 jaar in de entertainmentindustrie in Australië werkt.
In Europa zijn we nu toch wel gewend aan de veiligheidsmaatregelen die van kracht zijn om evenementen zo veilig mogelijk te laten plaats vinden. Maar hoe doen ze dat dan in Australië? Het land is grofweg 186 keer groter dan Nederland maar qua bevolking is het verschil veel kleiner. Er zijn 25 miljoen Australiërs in vergelijking met 17,5 miljoen Nederlanders. Ongeveer 80% van de bevolking woont aan de kust, het merendeel aan de oostkust van het continent waar de grote steden als Melbourne, Sydney en Brisbane het dichtstbevolkt zijn. En met nog steeds een sterke Britse invloed op het sociale leven vinden er dezelfde typen voorstellingen, concerten, festivals, beurzen en grote publieke samenkomsten plaats als in Nederland.
Ik verhuisde 30 jaar geleden naar Sydney als productie-leider en lichtontwerper voor Sydney Dance Company. In 1998 werd ik aangesteld als technisch directeur van de Hordern Pavilion, een populair poppodium in Sydney, met een capaciteit van 5.500 bezoekers. Sinds die tijd ben ik mij meer en meer gaan verdiepen in de veiligheid van concerten en andere grote evenementen. De laatste 20 jaar heb ik via mijn eigen bedrijfje Stage Safety p/l veiligheidsadvies gegeven voor grote en nog meer hele kleine evenementen. Laat ik proberen uit te leggen hoe wij hier met veiligheid omgaan.
Work Health and Safety Act
Het merendeel van de Australische Staten heeft sinds 2011 uniforme wetgeving voor arbeidsveiligheid. Daarvoor had elke staat zo z’n eigen regels en wetjes die soms heel erg uit elkaar konden lopen en dat begon een steeds duurdere aangelegenheid te worden voor bedrijven met vestigingen in verschillende staten, die daardoor verschillende maatregelen moesten invoeren. Het is belangrijk te weten dat onder de Australisch constitutie elke staat zijn eigen jurisdictie heeft wat dingen moeilijk maakt op deze gebieden. Ik ga daar verder niet te diep op in, maar behalve Victoria hebben de staten nu hetzelfde model op het gebied van arbeidsveiligheid.
Ik vind dit een heel werkbaar model met een goede balans tussen strikte regels en ‘opties’. Het belangrijkste verschil met eerdere arbeidswetgeving is dat de werknemer/werkgever-verhouding is losgelaten. De nieuwe term is ‘PCBU’ of ‘Person Conducting a Business or Undertaking’, wat een veel bredere dekking heeft, ook omdat het nu niet alleen betaald werk dekt maar ook vrijwilligers. Iedereen die meewerkt heeft nu dezelfde rechten en verplichtingen. Alle regels in de Act en de daarop gebaseerde Regulation gaa uit van het concept van ‘reasonably practicable’ of ‘redelijk uitvoerbaar’. Wat de schrijvers begrepen is dat een veilige oplossing voor in een kolenmijn anders zal zijn dan voor in een fabriek, een kantoor of een toneel. Maar dat betekent niet dat je zomaar willekeuring van de wetgeving kan afwijken. Alles zal gedocumenteerd moeten worden met een gedegen onderbouwing van de redenering. Hoe doen wij dat?
Risicoanalyse
Alles slaat in principe terug op de risicoanalyse: het systematisch analyseren van gevaren, risico’s en de impact daarvan op mensen en goederen. De systemen die ik heb ontwikkeld voor de evenementenindustrie zijn gebaseerd op ISO31000:2018. De nu Internationale Standaard maakt heel duidelijk hoe situaties bekeken moeten worden en welke controlemaatregelen nodig zijn om het risico redelijk uitvoerbaar te controleren. Met behulp van een matrix wordt bepaald welk risiconiveau een activiteit zal hebben. Dat is een belangrijke stap, omdat je geen tijd wilt verspillen aan risico’s op een laag niveau en daardoor te weinig tijd geven aan dingen die echt goed bekeken moeten worden. Door middel van de matrix wordt gekeken hoe groot de kans is dat iets gebeurt en dan hoe erg het zou zijn als het gebeurt. Hierbeneden de matrix zoals ik hem opzet, het risiconiveau is dan te bepalen door de twee gegevens te vermenigvuldigen.
Risk Score:
1 – 3 Low Acceptable risk level, implement control measures where suitable
4 – 8 Medium Unacceptable risk level, control measures to be implemented as soon as practical
9 – 12 High Unacceptable risk level, control measures must be implemented immediately
15 – 25 Extreme Unacceptable risk level, task or activity must not be carried out
Safe Work Method Statement
Nu we weten waar de grote gevaren liggen, is het tijd voor de volgende stap: het bepalen van de dingen die wij kunnen doen om het risico en het gevaar te voorkomen. Binnen de evenementenindustrie gebruiken wij een model dat elders alleen wordt gebruikt voor hoog risico-beroepen: de Safe Work Method Statement (SWMS) ofwel de Veilig Werk Methode Verklaring. Daarin worden alle risico’s van de analyse neergezet, vaak in een chronologische volgorde zoals: uitladen, ophangen, opbouwen, aansluiten, testen, gebruiken en weer afbreken en inladen. Daar kijken we dan hoe we dingen zo veilig mogelijk kunnen maken gebaseerd op het principe van ALARP: As Low As Reasonably Possible. En daarvoor gebruiken wij dan de ‘Hierarchy of Controls’ beginnende boven aan.
Eliminatie – Gewoon niet doen is natuurlijk de veiligste oplossing maar zelden redelijk. Bij een concert kan je niet zeggen dat vanwege geluidsniveaus mensen gehoorbeschadiging zouden kunnen oplopen waardoor we dus geen geluidsversterking inzetten. Leg dat maar uit aan het publiek, waarschijnlijk wordt dat een groter risico dan het lawaai.
Substitutie – Dat wordt vaak toegepast op het gebied van fysieke risico’s. Werken op een ladder kan gevaarlijk zijn, we gebruiken een schaarlift. Een truss op een Genie kan omvallen dus waar mogelijk hangen we die van het dak. In plaats van dranghekken gebruiken we een Mojobarrier met een veel betere constructie.
Afscheiding – Dat zien we natuurlijk vaak en op vele gebieden. Of het nu de beschermingskap is op een slijptol, een hek rond een gat in de grond of een verkeersbarrière om voetgangers en auto’s te scheiden, het zijn allemaal goede oplossingen die niet het gevaar wegnemen maar wel de kans dat iemand ermee in contact komt.
Administratief – Dat is als iemand een bepaalde manier beschrijft om een gevaar te voorkomen. Handleidingen voor apparatuur, gereedschappen en machinerie vallen allemaal in deze categorie, maar ook bordjes die mensen waarschuwen over een gevaar. De reden dat dit zo laag scoort in effectiviteit is dat je geen controle hebt over hoe mensen die informatie gebruiken of zelfs over weten. En je kunt niet aannemen dat mensen begrijpen wat de informatie is. Bijvoorbeeld een bordje ‘Geen Toegang’ betekent niets voor iemand die geen Nederlands spreekt, of kan lezen.
PPE (persoonlijke beschermingsmiddelen) – Die kennen we natuurlijk allemaal, de Hi-Viz vestjes, de bouwhelmen, de veiligheidsschoenen, handschoenen, enzovoort. Het enige wat deze beschermmiddelen doen is het risico van verwonding te verkleinen, maar alleen op beperkte schaal.
Tool Box Talk
En nu de belangrijkste stap in het hele proces, delen met de mensen die het werk doen. Onder de Australische wetgeving heeft de organisator de verantwoordelijkheid voor de hele werkvloer. En voor evenementen betekent dat het samenbrengen van vele verschillende leveranciers en ZZP’ers. Want tenzij iedereen weet wat er in de risicoanalyse en de Veilig Werk Methode Verklaring staat gaan deze geen verandering brengen in hoe mensen werken en met elkaar omgaan. Aan het begin van de werkdag wordt wat tijd opzijgezet om met alle werkers, en dat zijn dus ook de vrijwilligers, de stagiaires, enzovoort, de risico’s en de doelen van de dag door te nemen. Het geeft ook een mogelijkheid aan werkers om vragen te stellen en om suggesties te maken. Dit stukje consultatie met de werkers is erg belangrijk in de Australische wetgeving. Vaak worden mensen ook gevraagd om een formulier te ondertekenen ter bevestiging dat zij de informatie hebben begrepen.
Afstanden
Veel van wat ik hierboven heb beschreven zal waarschijnlijk bekend voorkomen. Maar in Australië hebben we nog een andere laag van problematiek met betrekking tot reizende voorstellingen, festivals en evenementen: afstanden. Sydney – Brisbane is 950 kilometer en kost je 12 uur in een vrachtwagen. Sydney – Perth is 4000km en kost 48 uur plus rusttijden. De langste route is van Brisbane naar Perth, 4300km in 51 uur plus rusttijden. Ook hierin is Australië anders dan vele andere landen. De verzender is verantwoordelijk voor het handhaven van reële reistijden. De dagen dat de vrachtwagen om middernacht uit Melbourne vertrok met de opdracht om op 8 uur in Sydney te zijn (850 km/11 uren) liggen gelukkig achter ons. Maar het betekent ook dat de planning van evenementen rekening moet houden met de realiteit van afstanden en ervoor moet zorgen dat vrachtauto’s op tijd vertrekken. Dat betekent zorgen dat ze op tijd worden geladen wat betekent dat je op tijd moet gaan afbreken en voldoende mensen nodig hebt om dat binnen die tijd te doen, maar niet zoveel dat ze elkaar in de weg lopen. En in de laatste paar jaar hebben we nieuwe problemen erbij gekregen: bosbranden en overstromingen. En nu COVID-19, wat ook weer een verandering nodig maakt als mensen ziek worden en niet kunnen werken.
Conclusie
Ik geloof dat Australië over het algemeen een goede balans heeft gevonden tussen een veilige werkplek en met plezier kunnen werken. Natuurlijk zijn er ook soms moeilijke situaties of dingen die niet kunnen vanwege veiligheidsoverwegingen, maar het werkt. En in een industrie waar, voor COVID-19, 25 miljoen mensen per jaar naar voorstellingen en concerten gingen, ligt het aantal ongelukken erg laag, zeker in vergelijking met de bouw. Het is een lang proces geweest maar de ‘cowboy’ mentaliteit is vrijwel verdwenen uit de Australische evenementenindustrie.
Werknemers in Australië hebben een grote verantwoordelijkheid om de werkplaats veilig te houden en gevaarlijke dingen te rapporteren. Iedereen begrijpt dat als er een ernstig ongeluk is dat ‘the show won’t go on’ totdat de Arbeids Inspectie (WorkSafe) een onderzoek heeft voltooid en dat kan soms erg lang duren. Mensen zien ook dat als je een veilige werkplaats hebt er effectiever gewerkt wordt. De meeste problemen zijn lang van tevoren bekeken en opgelost. De materialen, gereedschappen en ervaring is aanwezig om dingen goed en snel te doen. En mensen stellen het op prijs dat er over hun veiligheid is nagedacht op een positieve en collectieve manier.
Altijd ruimte voor verbetering maar ik geloof dat we een goede start hebben.
Roderick van Gelder is sinds dit voorjaar als freelancer verbonden aan het Event Safety Institute. Hij is docent voor de cursus ‘Introduction to Crowd Science’ die ESI organiseert in Australië. Wil je in contact komen met Roderick? Stuur hem een e-mail of bel met ESI op (+31) 085-4018122.